Pasientdokkene oppfører seg nesten som vanlege folk. Dei kan svime av. Dei kan få epileptiske anfall. Hjarte kan stanse. Blodtrykk falle eller stige. Puls går opp, eller ned. Oksygenmetting ned, opp. Sveitten kan piple fram. Sår kan blø. Urin kan renne.
Denne teknologien har for lengst toga inn i sjukepleiarutdanninga. Dokkene kan etterlikne realistiske situasjonar frå helse- og omsorgssektoren.
På fagspråket kallar sjukepleiarane denne typen undervisning for fullskala simulering. Det inneber bruk av pasientdokker i undervisninga.
– Kunnskapen og sjølvtilliten auka meir hos studentar som fekk undervisning med pasientdokker enn dei som ikkje fekk det, seier Kristine Haddeland.
Ho er førsteamanuensis ved Universitetet i Agder (UiA) og har tatt doktorgrad om bruk av teknologistyrte pasientdokker i undervisninga av sjukepleiarstudentar.
Forskar Kristine Haddeland har forska på bruk av teknologistyrte pasientdokker i undervisninga av sjukepleiarstudentar.(Foto: UiA)
Pasientdokka styrt frå siderommet
Ved hjelp av pasientdokkene og sjukepleiarstudentane i ulike roller, etterliknar ein hendingar som kan oppstå med reelle pasientar på sjukehus eller i omsorgsheim.
I simulator-rommet med dokkene er læraren saman med sjukepleiarstudentane.
Studentane som har fått observatørrolla, følgjer gjerne med frå eit anna rom, men kan òg vere med her.
Ein annan lærar styrer pasientdokka ved hjelp av eit avansert dataprogram frå siderommet. Hjarterytme, blodtrykk, pulsverdiar og andre viktige helseinformasjon om pasientdokka vert styrt og endra herifrå.
Informasjonen kjem opp på pasientskjermen på rommet der studentane følgjer med. Skjermen er av den same typen som dei møter i praksis på sjukehuset.
Oppgåva til studentane i dette rommet er å følgje med på akutte endringar hos pasientdokka og gjennomføre riktig behandling.
Drama på sjukestova
Slik vert det drama for sjukepleiarstudentane: Pasientdokka har kjent seg dårleg og har tilkalla hjelp.
Studentane kan sjå på skjermen korleis det står til med blodtrykk og puls.
Dei ser også om pasientdokka pustar tungt.
– Vi skaper ein realistisk situasjon der studentane får relevant erfaring med akutte endringar hos pasienten. Pasientdokkene er lette å programmere. Dermed kan vi gi studentane erfaring med dei fleste akutte hendingar dei seinare kan oppleve i praksis og jobb, seier Haddeland.
Studien viste at sjukepleiarane som behandla pasientdokka, var meir stressa enn dei som observerte.((Foto: Jon-Petter Thorsen / Aptum))
Lærer meir og vert sjølvsikre
Annonse
Kristine Haddeland ville finne ut kva studentane lærer når pasientdokker vert brukte i undervisninga. Doktorgradsprosjektet var tredelt.
I den første delen gjekk ho gjennom tidlegare forsking om pasientdokker og læringsutbytte.
I andre del utvikla ho eit spørjeskjema for å måle kunnskapsnivå og sjølvtillit på ein vitskapleg måte som kan etterprøvast.
I den tredje delen samanlikna ho to studentgrupper der den eine fekk undervisning med pasientdokker, og den andre ikkje fekk.
Her deltok til saman 158 sjukepleiarstudentar frå to ulike universitet. Ei gruppe studentar og ei gruppe på seks sjukepleiarlærarar vart i tillegg intervjua om erfaringa med bruk av pasientdokker.
Observatørar lærte mest
– Kunnskapsnivå og sjølvtillit auka meir hos sjukepleiarstudentane som gjennomførte undervisningsopplegget med pasientdokker samanlikna med dei som ikkje gjorde det, seier forskaren.
Både før og etter undervisningstimane svarte sjukepleiarstudentane på spørsmål om helse og pasientar under akuttbehandling. Dei vart stilt spørsmål av typen kva er normal hjartefrekvens hos friske vaksne og kva skjer med puls og blodtrykk ved akutt bløding etter ein operasjon.
Eit overraskande funn var at sjukepleiarstudentane som hadde observatørroller, lærte meir enn studentane som stod midt oppe i behandlinga av pasienten.
– Det kjem kanskje av at sjukepleiarane som behandla pasientdokka, var meir stressa enn dei som observerte, men det viser også at vi bør gi fleire undervisningstimar med pasientdokker slik at studentane får erfare situasjonen ut frå fleire roller, seier Haddeland.
– Vi skaper ein realistisk situasjon der studentane får relevant erfaring med akutte endringar hos pasienten, forteller Kristine Haddeland.(Foto: Jon-Petter Thorsen / Aptum)
Trygt miljø for læring
Eit trygt læringsmiljø, det å få lære i ulike roller og oppleve ei undervisning i realistiske omgivnader vart trekt fram som viktig både av sjukepleiarstudentane og lærarane som var med.
Annonse
Ved UiA vert det no lagt opp til at sjukepleiarstudentane alltid skal ha undervisning med pasientdokker før dei gjennomfører praksis på sjukehus og omsorgsheim. Det er i alt seks praksisperiodar i løpet av utdanninga.
– Studentane spør etter undervisning med pasientdokker også mens dei er i praksis. Dei opplever hendingar på sjukehuset og andre praksisplassar som dei gjerne vil øve på i trygge omgivnader før dei vender tilbake til praksisplassen, seier forskaren.
