Det er kalkalgen Emiliania huxleyi som no blomstrar i Ryfylke og Hardangerfjorden.
Den eincella mikroskopiske planten har ei overflate som er dekt av små kalkplater. Når sollyset blir reflektert frå desse, får sjøen ein karakteristisk turkis farge.
– Det treng ikkje nødvendigvis vere så store mengder som det ser ut til, for Ehux, som vi kallar han, nærmast drysser om seg med kalkplater til vatnet rundt, seier planktonforskar Lars-Johan Naustvoll.
Gjennom mikroskop: Emiliania Huxleyi er om lag 5 mikrometer stor. Det vil seie 5 tusendelar av ein millimeter. Til samanlikning er eit hårstrå rundt 75 mikrometer tjukt.(Foto: Stig Bjarte Haugen / Havforskningsinstituttet)
Ikkje farleg for folk eller fisk
Emiliania huxleyi er ikkje farleg for folk eller fisk, sjølv om han dannar store og svært synlege blomstringar.
– Det einaste farlege kan vere redusert sikt for båtfolket. Fiskarar rapporterer også at det blir mindre fisk å få. Det kan henge saman med at også fisken får redusert sikt til å finne bytte, forklarar Naustvoll.
Det er ikkje sikkert kva som fører til at Ehux blomstrar. Han kan gjere det på tider og i område med svært lite næringssalt, men er sjølv mat for dyreplankton og skjel.
Mest vanleg i periodar med varmt vatn
Kalkalgene formeirar seg hurtig ved celledeling. Ein alge blir til to, som så blir til fire og så vidare.
Emiliania huxleyi er vanlegast i periodar med varmt vatn og rolege vindforhold. Algen har global utbreiing og er mest vanleg frå tropiske til tempererte strøk, men han er også registrert i polare farvatn.
Oppblomstringar av den ufarlege kalkalgen Emiliania huxleyi er lette å oppdage sidan dei gir vatnet ein turkis farge. Som her i Hardangerfjorden.(Foto: Irene Huse / Havforskningsinstituttet)
