Skredforskarar ved Noregs geologiske undersøking fann i sumar eit hittil ukjend fjellskred i Finnmark.

– Vi vart overraska, seier lagleiar Reginald Hermanns.

Det var i samband med førebuingane til feltarbeid på nokre ustabile fjellparti i Finnmark at forskarane oppdaga at eit lite fjellparti på Sværholthalvøya rett og slett var borte.

– Vi samanlikna flybilete frå 1976 med tilsvarande bilete frå 2007, og såg plutseleg at eit fjellparti var forsvunne. Noko måtte ha skjedd, men ingen fjellskred var rapportert frå den staden i den perioden, seier forskar og lagleiar Reginald Hermanns ved NGU.

Gåta vart løyst

Framme i Finnmark fekk dei sjå skredmassane ved sjølvsyn. Eit meir enn ti meter tjukt fjellmassiv frå 300 meters høgde var borte nordvest på Sværholthalvøya. Steinmassane hadde delvis gått ut i Porsangerfjorden. Det var ingen bustader i nærleiken og ingen menneske var blitt råka.

– Det er svært sjeldan at slike skred ikkje vert rapportert. Difor visste vi ikkje når skredet hadde slept fjellsida. Den spanande gåta vart likevel løyst, nærast ved ei tilfeldigheit, seier Hermanns.

I Honningsvåg trefte Hermanns nemleg den pensjonerte fiskaren Alfred Karlsen. Han hugsa hendinga og kunne talfeste den til året 1986 eller 1987. Han arbeidde dei haustane med kveitefangst i Porsangerfjorden frå sitt 50 fot store fiskefartøy «Morning Star».

Såg store bårer

– Eg såg ikkje sjølve raset, for vi var oppteken med fisket. Men brått oppdaga eg store bårer som kom frå kysten, sa Karlsen til NRK Finnmark i haust.

– Bølgjene var sju-åtte meter høge då dei nådde båten to nautiske mil frå kysten.

«Morning Star» klara bølgjene godt, og fiskarane drog til Honningsvåg med fangsten. Det var lågvatn då dette skjedde; i byen 20 kilometer unna rasstaden vart det berre registrert tre lange bølgjer på en meters høgde, utan at nokon let seg merke ved det.

Spanande skredfunn

– Karlsen kunne fortelje meg at det ikkje var kveite å få i den delen av Porsangerfjorden i fem-seks år etter hendinga. Kanskje har også det samanheng med skredet, seier skredforskar Reginald Hermanns og legg til:

– Eg synes at dette er svært spanande. Vi har kanskje verdas beste oversikt over, og overvaking av, ustabile fjellparti, og så finn vi heilt tilfeldig eit over 30 år gamalt og ukjend skred.

No er skredet vel dokumentert og registrert i NGU sine databasar over historiske fjellskred.

Fjellskred i Norge

Fjellskred har vore årsak til katastrofale hendingar.

Sjå NGU si omfattande oversikt over historiske fjellskred og ustabile fjellparti.

Artikkelen er produsert og finansiert av Norges geologiske undersøkelse

Norges geologiske undersøkelse er én av 77 eiere av forskning.no.
Deres kommunikasjonsansatte leverer innhold til forskning.no. Vi merker dette innholdet for å tydelig skille formidling fra uavhengig redaksjonelt stoff.
Her kan du lese mer om ordningen.

Fikk du med deg disse artiklene fra Norges geologiske undersøkelse?

Norges kraftigste skjelv skjedde i en periode som ligner vår tid

Vikinger slipte sverdene sine med trøndersk stein

Her kan du se hvor Norge synker