Vikingane, her representerte ved Torbjørn Harr og dei andre fra serien Vikings, kom seg ut i verda. No vil forskarar finne ut meir om turen deira til Normandie. (Foto: BERNARD WALSH / HBO NORDIC)
Jaktar på viking-DNA i Normandie
Forskarar vil kartlegge viking- kolonisering ved hjelp av DNA.
Denne veka starta forskarane med å samle inn DNA frå franskmenn som kan ha viking-opphav.
– Føremålet er å få meir kunnskap om omfanget av skandinavisk kolonisering på 1000-1100-talet, fortel historikar Richard Jones ved University of Leicester til nettstaden Physorg.
Teamet leiter etter viking-røter også i tre område i Storbritannia, i tillegg til i Normandie.
– Eg er veldig positiv til dette prosjektet. DNA-teknologien har blitt så bra at no kan ein finne ut mykje, seier historikar Sturla Ellingvåg til NRK. Ellingvåg leiar sjølv eit prosjekt for å finne opphavet tilvikinghøvdingen Rollo, som skal ha vore frå Noreg.
– Dette kan gi oss ein del interessante svar, blant anna kan det gi oss innsikt i korleis vikingane gjekk frå å vere vikingar og til å kalle seg normannarar, seier han.
Norske vikingar?
Ellingvåg synest det er spesielt interessant at dei britiske forskarane samlar inn DNA i Cotentin i Normandie.
– Dette er eit område der vi trur at spesielt mange nordmenn busette seg, mens det generelt var flest danskar som busette seg i Normandie.
Førebels er det berre franskmenn med røter i nærområdet som har blitt bedt om å gi DNA. Dei må ha alle fire besteforeldre buande innanfor ein 50-kilometer-radius frå der dei bur. Mange av dei har også etternamn med skandinavisk språkleg opphav.
“Ekte” og “uekte” normannarar?
Ikkje alle er like entusiastiske til prosjektet som historikarane:
– Vi er bekymra for at dette vil gi styrke til ideen om at det eit skilje mellom «ekte» og «uekte» normannarar , seier Jacques Declosmenil, som er leiar for lokallaget til Movement Against Raism (MRAP).
Til dette svarar dei britiske forskarane at dei berre studerer om lag 2 prosent av DNA’et for å avsløre eventuelle viking-opphav. For dei øvrige 98 prosentane av DNA’et er alt mogleg.
Ellingvåg deler heller ikkje bekymringa for at dette kan misbrukast:
– Det er berre positivt at folk ønsker å få vite meir om fortida si. Viss vi skal skjule fortida, så må vi kutte ut all historieforsking, seier han.